Bé nên ngủ chung hay ngủ riêng với ba mẹ?

Trong những năm đầu đời, giấc ngủ đóng vai trò then chốt giúp bé phát triển não bộ, hệ miễn dịch và thể chất. Tuy nhiên, câu hỏi “Bé nên ngủ chung hay ngủ riêng với ba mẹ?” vẫn khiến nhiều phụ huynh băn khoăn, nhất là trong giai đoạn bé còn sơ sinh.

Ngủ chung là gì? Ưu và nhược điểm của việc ngủ chung với ba mẹ

Ngủ chung thường được hiểu là bé ngủ trên cùng một giường với ba mẹ, hoặc ngủ trên giường ba mẹ nhưng có sử dụng nôi/giường ghép bên cạnh. Đây là hình thức phổ biến ở nhiều gia đình Việt vì tạo cảm giác gần gũi, thuận tiện cho việc chăm sóc bé ban đêm. 

Ba mẹ ngủ chung giường với bé sẽ thuận tiện trong việc chăm sóc ban đêm

Ưu điểm

• Thuận tiện chăm sóc bé ban đêm: Dễ dàng cho bé bú, thay tã hoặc dỗ bé ngủ lại khi bé quấy.

• Tăng gắn kết tình cảm: Sự tiếp xúc da kề da và hơi ấm của bố mẹ giúp bé cảm thấy an toàn, dễ ngủ sâu hơn.

• Quan sát bé dễ dàng: Bố mẹ có thể nhanh chóng nhận ra khi bé có dấu hiệu bất thường.

Nhược điểm

• Nguy cơ mất an toàn: Nếu không chú ý, bé có thể bị ngạt do gối, chăn hoặc do ba mẹ vô tình đè lên.

• Dễ phụ thuộc vào bố mẹ: Bé có thể hình thành thói quen chỉ ngủ khi có bố mẹ bên cạnh, khó tự ngủ.

• Ảnh hưởng giấc ngủ của bố mẹ: Những cử động, tiếng khóc của bé có thể khiến bố mẹ mất ngủ hoặc ngủ không sâu.

Ngủ riêng là gì? Ưu và nhược điểm của việc ngủ riêng

Ngủ riêng nghĩa là bé ngủ trong nôi, cũi hoặc giường riêng, đặt trong phòng bố mẹ hoặc ở phòng riêng hoàn toàn. Cách này giúp hình thành thói quen ngủ độc lập cho trẻ ngay từ sớm và tạo không gian riêng cho cả bé và bố mẹ.

Bé ra ngủ riêng sớm sẽ hình thành tính tự lập cao

Ưu điểm

• Hình thành tính tự lập sớm: Bé học cách tự ngủ, không cần bố mẹ bên cạnh để dỗ.

• Giảm nguy cơ tai nạn: Bé có không gian ngủ riêng, hạn chế nguy cơ ngạt thở hoặc té ngã.

• Bố mẹ ngủ ngon hơn: Không bị gián đoạn quá nhiều, giúp bố mẹ hồi phục sức khỏe sau sinh.

Nhược điểm

• Khó chăm sóc ban đêm: Mỗi khi bé khóc, bố mẹ phải di chuyển đến giường hoặc phòng bé.

• Thiếu sự gần gũi: Bé có thể cảm thấy xa cách nếu chưa quen ngủ riêng, đặc biệt trong giai đoạn sơ sinh.

Các yếu tố cần cân nhắc khi quyết định cho bé ngủ chung hoặc ngủ riêng

Độ tuổi của bé

Với những bé dưới 6 tháng tuổi, các chuyên gia thường khuyến khích bố mẹ cho bé ngủ cùng phòng nhưng không chung giường. Cách này giúp bố mẹ dễ chăm sóc, cho bú đêm và quan sát bé, đồng thời giảm nguy cơ hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh. 

Điều kiện không gian

Nếu phòng ngủ của gia đình rộng rãi, bố mẹ hoàn toàn có thể bố trí nôi hoặc cũi ngay sát giường để tiện quan sát bé suốt đêm. Cách sắp xếp này vừa đảm bảo an toàn, vừa tránh cho bé bị phụ thuộc quá nhiều vào việc ngủ chung giường. Ngược lại, nếu diện tích hạn chế, việc cân nhắc giữa đặt nôi trong phòng bố mẹ hay để bé ngủ riêng ở phòng khác sẽ tùy thuộc vào mức độ tiện lợi, thói quen chăm sóc và khả năng theo dõi bé của từng gia đình. 

Thói quen gia đình

Ở một số gia đình, việc ngủ chung được coi là truyền thống, giúp gắn kết tình cảm và tạo cảm giác ấm áp cho bé. Tuy nhiên, cũng có những gia đình lựa chọn cho bé ngủ riêng ngay từ đầu để rèn tính tự lập và giúp bé hình thành nhịp sinh hoạt ổn định. 

Tính cách của bé

Không phải bé nào cũng có thói quen ngủ giống nhau. Có bé thích sự yên tĩnh, dễ ngủ sâu khi ở một mình, nhưng cũng có bé cần cảm nhận hơi ấm và sự hiện diện của bố mẹ mới ngủ ngon. Bố mẹ cần quan sát để hiểu tính cách, phản ứng của con khi thay đổi chỗ ngủ. 

Giải pháp dung hòa – ngủ chung phòng nhưng khác giường

Một giải pháp dung hòa được nhiều chuyên gia đồng ý là để bé ngủ chung phòng nhưng khác giường, hay còn gọi là “room-sharing”. Bé sẽ ngủ trong nôi hoặc cũi riêng đặt cạnh giường bố mẹ, giúp bố mẹ dễ dàng quan sát, cho bú và thay tã khi cần mà vẫn đảm bảo an toàn. Cách này cũng giúp bé làm quen dần với việc ngủ riêng khi lớn hơn, giảm bớt những khó khăn khi tách giường hoàn toàn.

Giải pháp dung hòa để cân bằng là cho bé ngủ chung phòng nhưng khác giường

Dù lựa chọn phương án nào, an toàn vẫn là yếu tố hàng đầu. Nếu ngủ chung giường, bố mẹ cần hạn chế dùng chăn, gối quá dày, tránh để bé nằm giữa bố và mẹ, và đảm bảo giường chắc chắn, không có khe hở. Môi trường ngủ của bé nên mát mẻ (26 – 28°C), ánh sáng dịu và yên tĩnh. Đồng thời, bố mẹ cần quan sát phản ứng của bé: nếu bé ngủ ngon, phát triển tốt thì cách ngủ hiện tại có thể đang phù hợp; ngược lại, nếu bé hay giật mình, quấy khóc hoặc bố mẹ mất ngủ nhiều, nên cân nhắc thay đổi.