Chắc hẳn các bậc phụ huynh đã từng gặp phải tình huống khi bé yêu của mình không phân biệt được ngày và đêm. Đây là một vấn đề khá phổ biến, đặc biệt đối với các trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, và đôi khi nó có thể làm gián đoạn giấc ngủ của cả bé và ba mẹ. Tuy nhiên, ba mẹ không cần quá lo lắng vì có thể áp dụng một số biện pháp đơn giản để giúp bé phân biệt ngày và đêm.
Nguyên nhân gây ra chứng nhầm lẫn ngày và đêm
Chứng nhầm lẫn ngày và đêm ở trẻ sơ sinh chủ yếu do sự phát triển chưa hoàn thiện của nhịp sinh học (circadian rhythm) của bé. Nhịp sinh học là một đồng hồ nội sinh điều chỉnh các chu kỳ ngủ và thức dậy của cơ thể. Khi mới sinh, hệ thống này của bé chưa phát triển đầy đủ, do đó, bé không thể phân biệt rõ ràng giữa ngày và đêm.
Nhầm lẫn giấc ngủ ngày và đêm là do bé chưa phát triển hoàn thiện nhịp sinh học
Cụ thể, nhịp sinh học của trẻ sơ sinh thường mất khoảng 8-9 tuần để phát triển hoàn thiện. Hệ thống cortisol (hormone giúp bé thức và tỉnh táo) bắt đầu xuất hiện vào khoảng tuần thứ 8, còn melatonin (hormone giúp bé ngủ sâu) và hiệu quả giấc ngủ phát triển đầy đủ vào tuần thứ 9. Trong giai đoạn này, bé có thể ngủ nhiều vào ban ngày và thức giấc lâu vào ban đêm, vì vậy việc nhầm lẫn giữa ngày và đêm là điều hết sức bình thường.
Cách khắc phục chứng nhầm lẫn ngày và đêm của bé
Để bé ngủ nơi có ánh sáng ban ngày
Đối với giấc ngủ ngày ba mẹ nên để cho bé ngủ với ánh sáng tự nhiên ban ngày
Một trong những cách đơn giản nhất để giúp bé phân biệt giữa ngày và đêm là tạo môi trường ban ngày thật khác biệt so với ban đêm. Ban ngày, ba mẹ nên cho bé tiếp xúc với ánh sáng tự nhiên càng nhiều càng tốt. Ánh sáng mặt trời sẽ giúp điều chỉnh đồng hồ sinh học của bé, kích thích sự tỉnh táo và giúp bé phân biệt được giữa ngày và đêm.
Trong khi đó, vào ban đêm, ba mẹ nên làm mọi thứ để giữ không gian tối và yên tĩnh. Tắt đèn, giảm ánh sáng và âm thanh để bé hiểu rằng đây là thời gian để ngủ. Những thói quen đơn giản này sẽ giúp bé dần dần hình thành thói quen đi ngủ vào ban đêm và thức dậy vào ban ngày. Khi bé cảm nhận được sự khác biệt rõ ràng giữa ngày và đêm, bé sẽ học cách phân biệt thời gian thức và ngủ.
Giới hạn giấc ngủ ban ngày của bé ở mức 2 giờ
Ba mẹ nên giới hạn giấc ngủ ban ngày của bé là 2h đồng hồ
Mặc dù có thể nhiều ba mẹ muốn để bé ngủ thoải mái suốt ngày, nhưng việc giới hạn giấc ngủ ban ngày của bé ở mức 2 giờ là tốt nhất nếu bé gặp khó khăn trong việc phân biệt ngày và đêm. Điều này sẽ giúp bé có nhiều thời gian thức hơn vào ban ngày, từ đó học cách hiểu rằng ban đêm là thời gian để có những giấc ngủ dài hơn.
Sau khi ba mẹ đánh thức bé khỏi giấc ngủ, hãy theo dõi thời gian thức của bé và chú ý đến các dấu hiệu mệt mỏi của bé để biết khi nào bé cần ngủ lại. Cũng cần lưu ý rằng nhiều dấu hiệu này có thể trông giống như dấu hiệu đói. Cách đơn giản và tốt nhất để phân biệt giữa dấu hiệu đói và dấu hiệu mệt mỏi là tuân theo lịch trình ăn - chơi - ngủ.
Xây dựng thói quen trước khi đi ngủ
Một trong những yếu tố quan trọng trong việc giúp bé phân biệt ngày và đêm là việc thiết lập một lịch sinh hoạt ổn định và nhất quán. Thực hiện một thói quen trước khi đi ngủ mỗi đêm đã được chứng minh là giúp bé ngủ sâu hơn và lâu hơn vào ban đêm. Các bước trong một thói quen ban đêm có thể giúp cơ thể bé nhận tín hiệu đi ngủ và khuyến khích bé hiểu rằng giấc ngủ sau thói quen này khác với giấc ngủ ban ngày. Các thói quen trước khi đi ngủ giấc đêm có thể là massage với dầu hoặc kem dưỡng nhẹ nhàng; mặc đồ ngủ; đọc sách hoặc hát ru, hôn chúc ngủ ngon.
Đầu tư vào không gian ngủ cho bé
Ba mẹ cần chú ý đến ánh sáng, nhiệt độ phòng, và các yếu tố như độ êm ái của giường và đồ dùng ngủ
Một không gian ngủ lý tưởng không chỉ tạo sự thoải mái mà còn giúp bé cảm thấy an toàn và dễ dàng đi vào giấc ngủ. Để bé có thể phân biệt được giữa ban ngày và ban đêm, ba mẹ cần chú ý đến ánh sáng, nhiệt độ phòng, và các yếu tố như độ êm ái của giường và đồ dùng ngủ. Bằng cách tạo ra một không gian ngủ phù hợp, với bộ gối chất lượng, êm ái, mềm mại như Milo & Gabby, ba mẹ không chỉ giúp bé có một giấc ngủ ngon mà còn giúp bé hình thành thói quen ngủ đúng giờ.
Kết luận
Chứng nhầm lẫn ngày và đêm ở trẻ sơ sinh là một vấn đề hết sức bình thường và sẽ dần được cải thiện khi bé lớn lên và hệ thống đồng hồ sinh học của bé được hoàn thiện hơn. Tuy nhiên, với sự kiên nhẫn và áp dụng những cách đơn giản trên, ba mẹ có thể giúp bé phân biệt ngày và đêm một cách hiệu quả.